NUSRAT MAYIN GEMİSİ
Tarih
Osmanlı İmparatorluğu|
İsmi: Nusret
İnşa eden: Schiffs & Maschinenbau AG Germania, Kiel, Alman İmparatorluğu
Kızağa konulması: 1911
Denize indirme: 4 Aralık 1911
Görevlendirme: 1913
Hizmetten çıkışı: Ekim 1918’de İtilaf Devletleri tarafından el konuldu.
İsmi: Nusret (1922), Yardım (1937), Nusret (1939), Kaptan Nusret (1966)
Hizmetten çıkışı: 1955 yılında müze gemisi olması için, Gölcük Donanma Üssü’ne getirildi.
Sınıfı: Dalış gemisi (1937), keşif gemisi (1939)
Onarım: 1962 yılında satıldı ve 1962-1966 arası yeniden kargo teknesi yapıldı.
Akıbet: Nisan 1989’da Mersin yakınlarında alabora olarak battı. 1999 yılında kurtarıldı, 2003 yılında anıt müze haline getirildi.
Genel karakteristik
Deplasman: 365 t
Uzunluk: 40.2 m (LPP)
Genişlik: 7.5 m
Derinlik: 3.4 m
Kurulu güç: 1200ihp
İtme gücü:
2 triple 3 cyl. dikey motorlar
2 Schultz su borulu kazanlar
Hız: 15 kts (çalımalarda), 12kts (1914)
Silah donanımı:
2 x 47 mm hızlı ateş silah (Krupp), 40 mayın (1913)
2 × 57mm hızlı ateş silah, 60 mayın (1927)
Nusret, Malatya Arapgirli Cevat Paşa’nın emriyle[1] Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmete giren mayın dökücü gemi. Asıl ismi Nusrat olan ama zamanla Nusret olarak kullanılan gemi, 1911 yılında Almanya’nın Kiel şehrinde kızağa çekildi ve 1913 yılında Osmanlı Donanması’na katıldı.
1915 ilkbaharında uzun süredir Boğaz’ın girişindeki tabyaları bombalayan, keşif uçuşlarıyla ve mayın temizleme gemilerinin faaliyetiyle saldırıya geçeceği kesinleşen Müttefik Donanması artık saldırı için gün sayıyordu.Müstahkem Mevkii Komutanlığı 26 mayını Karanlık Liman’a dökme kararı aldı.
Karanlık liman harekatı
Mart’ı 8 Mart’a bağlayan gece Nusret mayın dökücü gemisi Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey ve Müstahkem Mevkii Mayın Grup Komutanı Yüzbaşı Hafız Nazmi (Akpınar) Bey komutasında düşman gemilerinin projektörlerine aldırmadan Anadolu yakasındaki Erenköy’deki Karanlık Liman’a mayınlarını bıraktı. Geminin çarkçı başısı ön yüzbaşı Çarkçı Ali Yaşar ( Denizalp) efendidir.
Ertesi günlerde İngilizler deniz ve hava keşifleri yapmış ama bu mayınları bulamamışlardır.
Harekatın etkileri ve hakkında söylenenler
Nusret ‘in döşediği mayınlar 18 Mart 1915’te Çanakkale harekatının kaderini değiştirmiş, ona “dünyanın en ünlü mayın gemisi” unvanını kazandırmıştı.
1915’in 7 – 8 Mart gecesi Nusrat mayın gemisinin döktüğü 26 mayın Çanakkale’yi geçilmez kılmıştı. Anılara göre bu 26 mayın, depoda kalan son gruptu.
Nusrat ve onun döşediği 26 mayın, Fransız savaş gemisi Bouvet ile İngiliz savaş gemileri Irresistible ve Ocean’ı denizin dibine gönderdi. İngiliz muhabere kruvazörü Inflexible, Fransız savaş gemileri Gaulois ve Suffren yaralanıp savaş meydanından kaçtı. Tarihin akışı Nusrat’ın dümen suyunda şekillendi.
İngiliz Generali Oglander’in “Çanakkale-Gelibolu Askerî Harekâtı” (Military Operations Gallipoli, Official History of the Great War) adlı eserinin 1. cildinden: “Pek uygun başlamış olan gün bu meçhul mayın hattının olağanüstü ve ortalığı kırıp geçiren başarısı yüzünden, tam bir başarısızlıkla sona erdi. Bu yirmi mayının seferin talihi üzerindeki etkisi ölçülemez.”
Ccolyen Corbet’in, “Deniz Harekatı” adlı eserinin ikinci cildinden: “Felaketlerin hakiki sebebi keşif ve tayin olununcaya kadar çok geçmedi. Gerçek şu idi ki, 8 Mart gecesinde Türkler, haberimiz olmadan Erenköy Koyu’na paralel olarak 26 mayın dökmüşler ve keşif gemilerimiz, aramaları esnasında bunlara rastlamamışlardı. Türkler bu mayınları özel amaçla manevra sahamıza koymuşlar, gösterdiğimiz bütün ihtiyata rağmen baş döndürücü bir zafer kazanmışlardır.”
Bahriye Nazırı Winston Churchill 1930’da “Revue de Paris” dergisinde olayı şöyle yorumlamıştır: “Birinci Dünya Harbi’nde bu kadar insanın ölmesine, harbin ağır masraflara mal olmasına, denizlerde onca ticaret ve savaş gemisinin batmasına başlıca neden, Türkler tarafından o gece atılan o incecik çelik halat ucunda sallanan yirmi altı demir kaptır.”
Bir yanıt bırakın