SİNARİT – Dentex dentex ( Linnaeus 1758)
Sparidae balığının bir türüdür. Sinarit Akdeniz’de yaygındır, ama Karadeniz ve Britanya Adalarından Moritan’ya, bazen Senegal ve Kanarya Adalarına kadar Doğu Atlas Okyanusu’nda da görülür.15-20 m. derinlikten 200 m. ye kadar kumlu veya taşlı derinliklerde yaşar .
Ülkemizde ise, Akdeniz ve Ege’de rastlanır. Bir zamanlar Marmara Denizi’nde de yaşayan sinarit, çevre kirliliği, aşırı ve bilinçsiz avlanma gibi nedenlerden dolayı artık yoktur. Saroz Körfezi, Ayvalık, Kemer, Kaş ve Kuzey Ege’in pek çok yerinde sinarit avlanabilir. Taş balıkları grubundan olan sinarit diğerlerinden farklı olarak derin sularda yaşar. Yaz mevsiminde 30 – 50 m. derinliklere kadar yaklaşır, kış mevsiminde 200 m. varan derinliklere çekilir. Diğer balıklar, yumuşakçalar ve kafadan bacaklılarla beslenen yırtıcı bir avcıdır. Belirgin mavi-gümüş tonuna sahip büyük sikloid pullarla kaplı sağlam, sıkıştırılmış gövdesi , belirgin tepesi ve büyük yanal gözleri dikkat çekici özellikleridir. Yanardöner noktalara sahip koyu mavi bir sırt, gümüşİ yanlar ve göğüs yüzgeçlerinin altında belirgin bir siyah-mavi nokta vardır. Çeneleri, avı hızla yakalamak için sağlam, kanca şeklindeki dişlerle donatılmıştır.
Sinarit balığı (dentex dentex), Mercan balıkları ailesinden güçlü, iri ve çok lezzetli bir balıktır. Pembe ve antenli olmak üzere iki sinarit türü daha vardır. Boyu 150 cm. ağırlığı 20 kiloyu bulan sinaritin 20 – 30 cm arasında olanlarına sinarit palazı denir.
Genç sinaritlerin vücut rengi mavi, kahverengidir. Gümüşi mavi olan yetişkinlerde daha farklı bir vücut rengi vardır.
Sinarit yılın çoğu döneminde yalnızdır, ama üreme süresince birkaç hafta gruplarda yaşar. Yetişkin büyümüş sinaritler ilkbahar boyunca, yüzeye yakın sıcak suda 2-3 hafta birlikte kalırlar. Akdeniz’de üreme Mart ve Mayıs ayları arasında, kıyıya yakın bölgelerde gerçekleşir. Tamamen büyümüş olan bu balıklar ilkbahar mevsiminde yüzeye yakın sıcak sularda 2-3 hafta birlikte kalırlar. Mayıs ayında başlayan türün yumurtlama dönemi çok uzun değildir ve 15-20 gün içerisinde sona erer. Üreme sırasında yumurtalar rastgele bölgeye dağıtılır. Bazı sinaritler çift cinsiyetlidir yani hem dişi hem erkek özellikleri gösterirler. Embriyo gelişimi 17°C’de yaklaşık 3 gün sürer. Yetişkin sinarit bir metreden fazla boya ve 20 kg ağırlığa erişebilir.
Sinaritin vücudu elipse benzer ve vücuduna iyi işlemiş kalın iri pullarla kaplıdır. Sırtı oldukça yüksek ve gövdesi basık yassılaşmış bir görünümü vardır. Vücut derisi açık mavi-gümüşi reflektör yansımalarına sahiptir. Gövdenin rengi tüm türlerde aynıdır sırt koyu mavidir, zaman zaman yanar döner noktalarla, karın ve yanlar gümüştür, göğüs yüzgeçlerinin dibindeki bölgede ise siyah-mavi bir nokta belirgindir.
Büyük ve çıkıntılı gözler yanlardadır. Başın tepesinde, belirgin şekilde gelişmiş bir açıkça görülebilen bir çıkıntı vardır. Erişkin bireylerin baş bölgesi gençlere göre daha dik olup başın üzerinde bir tümsek bulunur. Sırtından karnına doğru giderek açılan sarı, bej ve pembe renkleri vardır. Solungaç kapakları sarı, karın bölgesi beyazdır. Başı vücuduna oranla iri olan sinaritin gözleri normal büyüklükte, ağzı büyük, dudakları kalındır. Bütün bu özelliklerle yüzünde sanki acımasız, sert bir ifade vardır. Çenesi çok kuvvetli olup ağızındaki tüm dişler konik, keskin ve batıcı dişlerdir. Sinarit balığı dişleriyle midye ve ıstakozları kırabilir, iğneleri parçalayabilir. Ensesinden kuyruk yakınına kadar devam eden sırt yüzgeci tek ve uzundur. Ön kısmında zararsız dikenleri vardır. Sinarit mükemmel manevra yeteneğine sahip bir balıktır.
Ağız yataydır ve çok büyük değildir. Çenede sağlam dişler mevcuttur. ön dişler kanca şeklindedir, diğer dişler keskindir. Esas işlevi avı çiğnemek değil, tutmaktır.
Ön dişler, ağız kapalıyken dudaktan dışarı doğru çıkıntı yapar. Sırt yüzgeci düzensizdir ve oldukça arka konumdadır. İki bölge görülebilir: 10-13 dikenli ışın tarafından desteklenen ön yüzgeç ve hassas olan arka yüzgeç. Göğüs yüzgeçleri oldukça genişken, karın yüzgeçleri az gelişmiştir. Ayrıca üç dikenli ışın tarafından desteklenen anal yüzgeç oldukça kısadır. İki parçalı kuyrukla sonlanır.
