ANEMONİA VİRİDİS (Forsskal 1775) — Anemonia sulcata(Flama1777) AKDENİZ YILAN DENİZ ANEMONU Snakelocks anemon
Snakelocks anemon ( Anemonia viridis ), doğu Atlantik Okyanusu ve Akdeniz’de bulunan bir deniz anemonudur . Bununla birlikte, ikinci popülasyon( Anemonia sulcata) bazen ayrı bir tür olarak kabul edilsede, aynı tür olarak kabul edilirler.
Deniz anemonları, Actiniaria takımını oluşturan yırtıcı deniz omurgasızları grubudur, suda bulunan ve avlanarak yaşayan hayvanlardır.
Denizşakayıkları temel disk ve ağız diski olmak üzere iki kısımdan oluşur. Temel disk yüzeye yapışkan ayakları ile tutunur ve ağız kısmı da sütün şeklindeki vücudun üstünde bulunan ağız diskinin ortasında yer alır.
Bu deniz anemonunun iki ekotipi vardır ;
Birincinin çapı 5 cm’ye kadar olan bir bazal diski vardır ve 192’den az dokunacı vardır (genellikle 142 ila 148 adet)
İkincinin çapı 15 cm’ye kadar olan bir diski ve 192 dokunaç veya daha fazlası, en fazla 348’i vardır. Dokunaçlar uzun, ince ve incelir, oral diskteki merkezi ağzın etrafında altı tur halinde dizilmiştir. Renkleri değişir, ancak genellikle yeşil, gri veya açık kahverenginin bir tonudur. Her dokunacın ucundaki, sokan hücrelerin yoğunlaştığı ampuller mor veya menekşe rengi olabilir.
Bu deniz anemonunun anavatanı Akdeniz’e ve doğu Atlantik Okyanusu’na , güneyde Batı Sahra’ya kadar uzanır . Gelgit arası bölgede ve sublittoral bölgede , kayalık çıkıntılarda, yarıklarda ve kayalar üzerinde bulunur .
Deniz şakayığı 3-25 m.derinliklerde bulunur.Ampul grubuna aittir.Ağız açıklığının çevresinde, balıkları ve yengeçleri yakalayıp sersemletmek için kullandığı,uçlarında ampullerin bulunduğu yaklaşık 200 ince ve uzun dokunaçları vardır. Dokunaçlar sarı-kahverengi ila kahverengi-yeşildir ancak uçlarında renk mora-menekşeye dönüşürler.Yaklaşık 15 cm çapındaki vücut çok nadiren görünür, çünkü bir deliğin veya çatlak içinde üzeri çakıllarla kaplıdır. Dokunaçların boyu 50 cm.ile 20 cm. büyüklüğündedir, çok iyi ve hareketlidirler, ancak çok kasılmazlar.
Çoğunlukla subtropikal Adriyatik ve Akdeniz kıyıları boyunca kayalık diplerdeki sığ sularda yaşar.Kuzeydoğu Atlantik’te ve Britanya adaları kıyılarında bulunur.Onunla simbiyotik olarak yaşayan zooxanthellae algleriyle parlak güneşli yerleri sever.
Deniz şakayıkları sperm ve yumurtalarını ağız yoluyla denize bırakarak ürerler. Ortaya çıkan döllenmiş yumurtalar , bir süre planktonik kaldıktan sonra deniz tabanına yerleşen ve doğrudan jüvenil poliplere dönüşen planula larvalarına dönüşür. Deniz şakayıkları ayrıca ikiye veya poliplere dönüşen daha küçük parçalara bölünerek eşeysiz olarak ürerler.
Birçok türde yumurtalar ve sperm, döllenmenin meydana geldiği yüzeye çıkar. Döllenmiş yumurta, deniz yatağına batmadan önce bir süre sürüklenen ve genç bir deniz anemonuna dönüşmeden önce bir planula larvasına dönüşür. Bazı larvalar tercihen belirli uygun alt tabakalara yerleşir.
Dokunaçlar,ÜZERİNDE ZEHİR TAŞIYAN AMPULLER İÇERİR.
Saç köklerinde bulunan ampuller cilt ile temasında tahrişe ve yanmaya neden olur, güçlü bir tahriş etme kapasitesine sahiptir, Lezyon durumunda dokunaçlara temas varsa ve batma hissi oluşursa, batan dokunaçları mümkün olan en kısa sürede çıkarın ve ardından bölgeyi soğuk deniz suyuyla iyice durulayın. Asla tatlı su ile durulamayın Bundan sonra, sokma yeri alkol , sirke veya amonyak ile yıkanmalıdır, çünkü bunlar ciltte kalan muhtemelen aktif olmayan ampulleri sabitler. Sokulan bölgeye anajesik-antihistaminik merhemlerden birini sürmek iyi olur. Mutlaka doktor yardımına başvurulmalıdır.
Saki Uğurlu
