23-25 Kasım 2022 tarihlerinde düzenlenen Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanlığı, Kıyı ve Deniz Ekosistemlerinin Korunması ve Yönetimi ile
Mapa Şamandıra Uygulama Modelleri Çalıştayı Sonuç Bildirgesi çalıştay sonunda
vakıf başkanımız Prof. Dr. Bayram Öztürk tarafından okunmuştur.
Sonuç Bildirgesi:
1. Denizel alanlarımızda bulunan deniz çayırları (Posidonia oceanica, Cymodocea
nodosa, Zostera spp.) ve deniz ormanları (Cystoseira spp., Sargassum spp.) ile
korallijenli habitatlar belirlenerek ortak metodoloji ile CBS tabanlı bir sistem
ile haritalandırılmalıdır.
2. Deniz ekosistemi üzerindeki baskıların azaltılması amacıyla mavi ekonomi
ilkelerine uyularak denizlerimiz bütüncül planlanmalıdır.
3. İklim değişikliğine direnç oluşturmak ve uyum kapasitesini arttırmak için
korunan alanlarda araştırma, izleme ve koruma faaliyetleri hassasiyetle devam
ettirilmeli, özelde ise kıyı ve deniz ekosistemlerinin korunması için etkin bir
metot olan mapa ve şamandıra sistemleri yaygınlaştırılmalıdır.
4. Deniz ekosistemine zarar vermeyecek şekilde, teknelerin şamandıra sistemine
bağlanmasını sağlayacak yasal alt yapısı oluşturularak en uygun tonoz modelinin
geliştirilmesi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca
uygulanması sağlanmalıdır. Bu kapsamda, sivil toplum kuruluşlarınca
oluşturulacak ulusal ve uluslararası finansman kaynaklarının kullanımı
değerlendirilmelidir.
5. Deniz koruma alanları ile ilgili Ulusal Strateji Planı güncellenmelidir.
6. Korunan alanlarda faaliyet gösteren su araçlarının ülkemiz için ekonomik bir
değer olduğu kabul edilerek, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca
bilimsel veriler ışığında gerçekleştirilecek koruma faaliyetleri ile özelde mapa
ve şamandıra sistemleri kurulması ve işletilmesi sürecinde sahada faaliyet
gösteren ilgili paydaşların katılımıyla birlikte Bakanlığın koordinasyonunda iş
ve işlemler kamu yararı gözetilerek sürdürülmelidir.
7. Denizel alanlarımıza kuracağımız mapa ve şamandıra sistemlerinin yerleri,
oluşturulacak bir yazılımla internet ve mobil ortamda kullanıcılara sunulmalı ve
rezervasyon dâhil iş ve işlemlerin bu sistem üzerinden yürütülmesi
sağlanmalıdır. Bu sistem MPN (Mediterranean Posidonia Network) içerisine de
entegre edilmelidir.
8. Denizlerimizde mapa ve şamandıra yerleri belirlendikten sonra günübirlik gezi
tekneleri, küçük ölçekli balıkçılar, amatör denizciler ve yerel halkın kullanımı
için belirli yerler ayrılmalı ve bu alanların toplumun farklı kesimlerince adil
kullanımı temin edilmelidir.
9. Fethiye, Göcek ve Dalaman koylarının korunması için Çevre, Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanlığı’nın koordinasyonunda bölge halkının temsilcileri,
kamu kurumlarının yerel teşkilatları, bölgede faaliyet gösteren odalar ve sivil
toplum kuruluşları, paydaşlar ve üniversitelerin katılımı ile bir komisyon
oluşturularak yönetim planı çalışması yapılmalıdır. Ayrıca yönetim planının
etkin olarak uygulanması için yılda en az bir kez olmak üzere belirli
periyodlarla değerlendirme toplantılarının yapılması sağlanmalıdır. Bu
doğrultuda, bilimsel temelli araştırmalarla bir yönetim modelinin araştırılarak
ortaya konulması sağlanmalıdır.
10. Koyların turistik faaliyetlere yönelik taşıma kapasiteleri, bilimsel
çalışmalar doğrultusunda belirlenmeli ve bu kapasite sınırlarına uyulması Kamu
erki vasıtasıyla temin edilmelidir.
11. Bölgede yapılan su kalitesinin izlenmesine yönelik çalışmalara ait tüm
veriler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı çatısı altında
toplanmalı, ölçüm ve izleme programının sürekliliği için gerekli tedbirler ve
teşvikler sağlanmalıdır.
12. Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi, Sıfır Atık Mavi Projesinin pilot
alanı ilan edilerek bu kapsamda bölgedeki mevcut tesisler projeye
uyumlaştırılacak ve proje kapsamındaki gerekli çalışmalar yapılacaktır.
13. Denizel Koruma Alanlarının statülerinin belirlenmesine esas teşkil edecek
kriterler bilimsel veriler ışığında ortaya konularak mevzuatın hazırlanması ve
bu mevzuat doğrultusunda öncelikle Karadeniz olmak üzere deniz koruma
alanlarının artırılması gerekmektedir.
14. Göcek-Dalaman Koyları Koruma ve Kullanma Usul ve Esasları güncel şartlar ve
ihtiyaçlar doğrultusunda bilimsel kriterler dikkate alınarak revize edilmelidir.
15. Karasal alanlardaki atık su arıtma tesislerinin kapasitelerinin arttırılması
ve proseslerinin ileri arıtma sağlayacak şekilde iyileştirilmesi temin edilmeli
ve bununla birlikte denizel alandaki teknelerin katı ve sıvı atıklarının ileri
teknolojiler kullanılarak bertarafı ve gerekli denetim mekanizmasının
güçlendirilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca, bu tesislerden çıkan arıtılmış sular geri
kazanılarak yeniden kullanılmalıdır.
16. Ülkemizde öncelikle hassas ekosisteme sahip deniz koruma alanlarında
kullanılan su araçlarının çalışma sistemlerinin sıfır karbon emisyonlu temiz
enerjiye dönüşümü teşvik edilmelidir.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı
Bir yanıt bırakın